" ھەڵبژاردنەکان لە ئێران و کاریگەرییە ناوچەییەکانی "
رۆژھەڵاتی ناوەڕاست ناوچەیەک بووە کە لە کاروباری جیھانیدا گرنگییەکی زۆری ھەیە، زۆرجار بەھۆی دیمەنە سیاسییە ئاڵۆزەکەی و دینامیکی نێوان گەلان بووەتە مانشێتی ڕۆژنامەکان. ڕووداوەکانی ئەم دواییە لەوان ھەڵبژاردنی پەرلەمان و ئەنجوومەنی شارەزایانی ئەمرۆی ئێران، بووەتە ھۆی گفتوگۆ سەبارەت بەوەی کە داھاتووی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست چی بەدوای خۆیدا دەھێنێت و کاریگەرییەکانی لەسەر وڵاتانی وەک عێراق و ھەروەھا پەیوەندی نێوان ئەمریکا و ئێران چی لێدێت.
ھەڵبژاردن لە ئێران: مانای چییە؟
ئێران ئەمرۆ ھەڵبژاردنی بۆ ھەڵبژاردنی ئەندامانی پەرلەمان و ئەنجومەنی شارەزایان ئەنجامدا. لە کاتێکدا ڕەنگە ئەم ھەڵبژاردنانە وەک کاروباری ناوخۆ دەرکەون، بەڵام لە ڕاستیدا کاریگەرییەکی زۆریان لەسەر ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست و دەرەوەی وڵات ھەیە. دەرئەنجامەکان دەتوانن کاریگەری لەسەر چۆنیەتی کارلێکی ئێران لەگەڵ وڵاتانی دیکەی ناوچەکە و جیھاندا ھەبێت.
بەڵام ئەنجامی ھەڵبژاردنەکانی ئەمڕۆی ئێران لەوانەیە گۆڕانی گەورە لە پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئەمریکادا نەھێنێتە ئاراوە. ھەرچەندە ڕەنگە دەنگ و بۆچوونی جیاواز لەناو ئێراندا ھەبن، بەڵام ڕەنگە ئاراستەی گشتی پەیوەندییەکانی ئەمریکا و ئێران بۆ ئێستا وەک خۆی بمێنێتەوە.
کاریگەری لەسەر عێراق: چی لە مەترسیدایە؟
دەرئەنجامی ھەڵبژاردنەکان لە ئێران دەتوانێت کاریگەری لەسەر وڵاتانی دراوسێی وەک عێراقیش ھەبێت. ئێران کاریگەری زۆری لە عێراق ھەیە و گۆڕانکاری لە سەرکردایەتی یان سیاسەتەکانی ئێران دەکرێت لەوێدا کاریگەری گەورەی ھەبێت. ڕەنگە داھاتووی سیاسەتی ناوخۆی عێراق و پەیوەندییەکانی لەگەڵ وڵاتانی دیکەی ناوچەکە لە ژێر کاریگەری ئەنجامی ھەڵبژاردنەکانی ئەمڕۆی ئێراندا بێت.
پەیوەندییەکانی ئەمریکا و ئێران: بەرەو کوێ دەڕۆن؟
ماوەیەکی زۆرە پەیوەندی نێوان ئەمریکا و ئێران ئاڵۆز بووە. لە ساڵانی ڕابردوودا گرژی و ئاڵۆزییەکان بە تایبەت بە کشانەوەی ئەمریکا لە ڕێککەوتنی ئەتۆمی ئێران و سەپاندنی سزاکان بەخۆیەوە بینیوە. بەڵام سەرەڕای دەرئەنجامی ھەڵبژاردنەکانی ئەمڕۆی ئێران، بەدووری نازانرێت گۆڕانکاری گەورە لە چۆنیەتی پەیوەندیەکانی ئەمریکا و ئێراندا ڕووبدات. ئەگەر سەیری داھاتوو بکەین، گرنگە ھەردوو وڵات ڕێگایەک بدۆزنەوە بۆ قسەکردن لەگەڵ یەکتر و چارەسەرکردنی ناکۆکیەکانیان بە شێوەیەکی ئاشتیانە. ھاوکاری نێوان ئەمریکا و ئێران دەتوانێت لە پرسەکانی وەک بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و پەرەپێدانی سەقامگیری لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاستدا یارمەتیدەر بێت.
ئایندەی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست لەژێر کاریگەری زۆر ھۆکاردایە، لەوانە دەرئەنجامی ھەڵبژاردن لە وڵاتانی وەک ئێران. لە کاتێکدا ڕەنگە گۆڕانکارییە دەستبەجێیەکان دراماتیک نەبن، بەڵام ناوچەکە بەردەوامە لە پەرەسەندن و گرنگە ھەموو وڵاتان پێکەوە کاربکەن بەرەو ئاشتی و سەقامگیری.
لە کۆتاییدا، دەرئەنجامی ھەڵبژاردنەکانی ئەمڕۆی ئێران، تێڕوانینێک بۆ ڕێڕەوی داھاتووی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست پێشکەش دەکات. لە کاتێکدا کە ڕەنگە گۆڕانکارییە دەستبەجێیەکان سنووردار بن، بەڵام ناوچەکە بەردەوامە لە پەرەسەندن، ھەم تەحەددا و ھەم دەرفەت بۆ لایەنە پەیوەندیدارەکان دەخاتە ڕوو. ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست بە بەشداریکردنی بنیاتنەر و بەدواداچوون بۆ دیالۆگ، دەتوانێت بەرەو داھاتوویەکی سەقامگیرتر و خۆشگوزەرانتر بۆ ھەموو دانیشتووانەکەی ھەنگاو بنێت.
|