کوردستان یان نەمان

07/04/2023
328 جار خوێندراوەتەوە

زوبێر عوسمان

ئەندامی سەرکردایەتیی یەکێتی

کوردستان یان نەمان
وتە بەنرخەکانی (مامی کوردان) تا هەتایە سەروەت و سامان و پەند و ئامۆژگارین بۆ میللەتەکەمان، دووربینی و سیاسەتی حەکیمانەی بۆ ئێستا و داهاتوو رۆشنکەرەوەی رێگا راستەقینەکەی تێکۆشان و خەباتی کوردایەتییە.

لای هەموومان روون و ئاشکرایە کە(سەرۆک مام جەلال) خوێندنەوەیەکی وردی بۆ ئایندەی گەلی کوردستان هەبوو، بۆیە خەمی گەورەی مام کە هەمیشە دەیفەرموو (مافی میللەتەکەمان نە لە ئەنقەرە، نە لە تاران، نە لە دیمەشق نیە، بەلکو مافی میللەتەکەمان لە بەغدایە).

ستراتیجی قوڵی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بۆ راستکردنەوەی رێڕەوی سیاسەتی هەڵەو تاکڕەوی لە حکومڕانی و عینادی سیاسی لایەنێکی سیاسی، وایکرد کە یەکێتیی هەموو؟هەوڵ و هەنگاوەکانی بۆ سەر لەنوێ داڕشتنەوەی نەخشەڕێی سیاسی بۆ لێکتێگەیشتن و رێککەوتن لە گەڵ حکومەتی ناوەندی عێراق خستە گەڕ و بۆ ئەو مەبەستە هەڤاڵ ( قوباد تاڵەبانی) وەک کەسی یەکەمی خۆی لە حکومەتی هەرێم، بە ئامانجی دۆزینەوەی رێگاچارەیەک بۆ گفتوگۆو چارەسەرکردنی کێشەو گرفتەکانی نێوان هەولێر و بەغداد، چەندین گەڕی دانوستان و گفتووگۆی لەگەڵ بەغداد دەستپێکرد و زنجیرەیەک کۆبونەوەی بەرهەمداری لێکەوتەوە،کە دواجار رێگا چارەسەر و لەیەکگەیشتن دروست بوو لە نێوان هەرێم و بەغداد.

یەکیتی لە رێگای سەرۆکەکەی (بافڵ جلال تاڵەبانی) کە هەمان رێچکەو سیاسەت و تێروانینی حەکیمانەی مامی کاریزمای گرتەبەرو لە دوای هەڵبژاردنی بە سەرۆکی یەکێتیی،  زۆرترین قوڕسایی خۆیی و حزبەکەی خستە پایتەختی عێراق، لە پێناوی سڕینەوەی ئەو وێنا ناشیرنەی لایەنێکی سیاسی کوردی لە بەغداد دروستی کردبوو، بە ناوی ئابوری سەربەخۆو ئەنجامدانی (ریفراندۆم) کە بۆ قۆناغی ئەو کاتی هەرێمی کوردستان هەڵەیەکی گەورەبوو، بەڵکو بەوەش نەوەستان بەردەوامبوون و هەڵە لە دوای هەڵەیان کرد و دوا هەڵەشییان دەرکردنی بەیاننامەی فەرمی بوو کە گوایە بەغداد خەنجەری ژەهراوی لە پشتی کورد دەدات ، بەمەش تەواوی شیعەیان ئەوێ رۆژێ خستە بەرەی نەیاری کوردستان و جیا لەمانەش هەڵەکانیان سەبارەت بە بابەتی بودجە و مووچەی فەرمانبەران و گرێبەستە نەوتیەکان و یاساو رێکارە پەیوەندیدارەکانی پەیوست بە سیاسەتی  غاز و نەوت و ماددەی ١٤٠ و کەرکوک و ناوچە دابرێنراوەکان و کێشە هەڵپەسێردراوەکانی ترمان لە گەڵ بەغداد بەردەوام بوو، کە لە دوا جاریشدا هەر هاتنەوە سەر ئەو رێگا راستەی کە یەکێتیی نەخشەی بۆ کێشابوو، بەڵام دوای چی؟ دوای ئەوەی بۆ بەرژەوەندی خۆیان دەیان دەرفەتی زێڕینیان لەدەست هەرێمداو پێگەو رۆڵی بەهێزی کوردستانیان لە ناوەندەکانی بڕیاری ووڵاتانی زلهێزی دونیاو ئەقلیمی هێندە لاواز کرد تا لە لێواری روخانیان نزیک کردەوە.

 لە کاتێکدا گەر ئەوکات رێککەوتنی هەرێم لەگەڵ بەغداد لەسەر دەستی ( قوباد تاڵەبانی) بکرابووایە بەدڵنیایی هەرێمێکی بەهێزتر و دەسکەوتی زیاترمان دەبوو.

لە دوای پەیامی (سەرۆک بافڵ) لە نەورۆزی ئەمساڵی ئامەدو بەکارهێنانی چەمکی ( کوردستان یان نەمان ) کە یەکێکە لە سەرەتایەکانی ستراتیجی یەکێتیی و ئەدەبیات و دروشم و ئامانجی یەکێتیی، کە یەکێتیی لە پێناوی دروست بوو وە لە دوای روداوی کەوتنەخوارەوەی دوو فرۆکەو گیان لەدەستدانی (٩) لە گیانفیدایەکانی دژەتیرۆری رۆژئاڤا، پشتگیری و پشتیوانییە بەردەوامەکانی یەکێتیی لە خەباتی رەوای گەلەکەمان لە پارچەکانی تری کوردستان کە جێگای شانازیمانەو ئەو بڕوایەشمان تازەنیەو بەندە بە سیاسەت و دیدگاو فەلسەفەو خوێندنگەی سەرۆک مام جەلال، کە یەکێتیی تا بە دیهێنانی تەواوی ئامانجە باڵاکانی گەلی کوردستان لە سەر ئەو بیرو باوەڕە جێگیرەی بەردەوام دەبێت، ئەو کاتانەی لایەنی تر پێش هێزی دەوڵەتە داگیرکەرەکانی کوردستان دەکەوتن، بۆ قڕکردنی خوشک و برایەکانمان و وێرانکردن و سوتاندنی رەزو باخەکانیان و  سڕینەوەی جوگرافیای کوردستان و لەناوبردنی حزبە سیاسییە کوردییەکان، ئەوکاتانە یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان وەکو هێزی پشتیوانی بەرگری لە خاک و خەڵک و شەڕەفی کورد دەکرد.

ئەوکاتەی پارچەی تری نیشتمان  لە قۆناغی دەستپێکی دانانی بناغەی دامەزراندنی حکومەتی خۆسەری بوو، بە هاوکاری و هەماهەنگی لەگەڵ وڵاتانی داگیرکەری دژ بە کوردو کوردستان، پیلان دژی رۆژئاڤا دەگێردرا بە شێوەی جیاواز و لە رێگای لێدانی خەندەق و داخستنی سمێلکا و گەمارۆخستنەسەری، هەر یەکێتیی بوو بڕیاری ناردنی هێزیداو بە ناردنی چەندین تەن چەک و تەقەمەنی جۆراو جۆر و ئازوقە و دەرمان و پێداویستی پزیشکی، بۆ بەرگرتن لە هێرشەکانی دوژمنانی کوردو لە گۆڕنانی خەونی لە مێژینەیان ، کە پشتیوانییەکانی یەکێتیی بوون بە مایەیی مانەوەو هەستانەوەی رۆژئاڤاو دەربازکردنی لە کەوتن و داگیرکردنی.  

هەست و بیری نیشتمانیی و نەتەوەیمان ئەو راستییە کە بۆ دووژمنان و نەیاران و ناحەزانی کوردستان سەلمێنراوەو دووپاتی دەکەینەوە ، بەڵێ لە هەرشوێنێک کوردێک جەستەی بریندار بێت ئەوا خوێن لە جەستەی ئێمە دەچۆرێ ، زیانگەیاندن بە هەر پارچەیەکی تری کوردستان ئازارەکەی لە دڵی ئێمەدایە .

ئەوە مەبدەئمانەو رێچکەی نەتەوەیی و نیشتمانیی یەکێتیی و کوردایەتییە، بۆیە پەیامی یەکێتیی هەموو نیشتمانیی کوردستانەو لە کوێ خوشک و برایانمان پێویستیان بە یەکێتیی بوبێت ئامادەبووین و شەهیدیشمان بێ جیاوازی لە پارچەکانی تری کوردستان بەخشیوە، ئەو کاتانەی لایەنیتر نۆکەری و پێشڕەوی و چاوساغی بێگانە بوون، یەکێتیی شان بەشانی خوشک و برایەکانی بەرگری لە خاک و میللەتەکەی کردووەو لەو پێناوەشدا قوربانی و باجی زۆری داوە،،بەڵام ئەوە بە شانازی و سەربەرزی و شکۆمەندی دەزانین کە واجبی نەتەوەیی و سیاسی و ئاکاریی و کۆمەڵایەتی و نیشتمانیمانە.

بەری خۆر بە بێژینگ ناگیرێت مێژوو گەواهیدەری راستیەکانە و تا ئێستاش یەکێتیی بەردەوامە لەسەر هەمان نەهج و رێباز و بیری بەرزی رێگای راستەقینەی کوردایەتی، گەرچی  باجی زۆریشمان لەسەرداوە بەڵام هەڵبژاردنی بەرەی گەل و نەتەوەو نیشتمان ئاسان نیەو باجی دەوێ ،قوڕسە لە یەکێتیی بترازێ هێزیتر دەسکەوێ ئەو شانازیەی بەرکەوێ.

لاپەڕەکانی تۆماری مێژووی سەروەری و شانازییەکانی زۆر زۆرن، ئەوەش شانازییەکی تری گەورەیە و خەرمانی شانازییەکانمان باڵا دەکات کە تورکیا گەشتە ئاسمانییەکانی بەروماندا دابخات ، لەگەڵ نۆکەرانیان گەمارۆمان بخەنە سەر و پیلانمان لێبگێرن.

ئەوە تازەنیە ( گورگمان دیت نەترساین ، لە جەقەڵیش ناترسین ) 
بانگی هەموو جیهان دەکەین و دەڵێین ( کوردستان یان نەمان ) 
زوبێر عوسمان